Patiënt, bewoner, cliënt of toch klant?
Het is inmiddels al een week 2016 en Broeder Joost begint het nieuwe jaar met een stukje betekenisleer. Dus pak een drankje, koekje erbij, en ga er eens goed voor zitten.
De personen waar medisch- en zorgpersoneel voor zorgen, krijgen in verschillende zorgsectoren verschillende benamingen. In de gehandicaptenzorg en ouderenzorg zijn het bewoners of heel sjiek residenten, in een ziekenhuis heten ze patiënten, in de GGZ en thuiszorg noemt men ze cliënten. Tijdens een zorgopleiding wordt de hele club zorgvragers genoemd. Nu is daar in het afgelopen jaar een term bij gekomen, waar Broeder Joost maar geen vrede mee kan krijgen: klant.
Want klant ben je als je een product afneemt of aanschaft, en daar een zekere mate van keuze in hebt. Natuurlijk heb je die als zorgvrager ook, in de zin dat je enige bewegingsvrijheid hebt in je keuze voor een zorgverzekeraar of instelling waar je zult verblijven, maar die keuze is meer schijn dan realiteit. En er is simpelweg niet genoeg keuze om de term klant als benaming te rechtvaardigen. Daarnaast dien je, voordat je klant wordt, een zekere interesse te hebben in een bepaald product of dienst.
'Ah yes, 500 gr fysiotherapie in de aanbieding!'
Als je brood wilt kopen, kun je naar een bakker gaan (of een Volkswagen dealer, als je van teleurstellingen houdt). Wanneer het assortiment, de prijs of het hoofd van de bakker je niet aanstaat, kan je 2 dingen doen: je gaat naar een andere bakker, of je koopt die dag gewoon geen brood. Wanneer je ziek bent, in welke vorm dan ook, is die keuze al een stuk meer beperkt. Wanneer je een slechte ervaring hebt in een lokaal ziekenhuis of verpleeghuis, kun je niet besluiten om die dag maar geen Parkinson te hebben en gewoon doorgaan met je bestaan en morgen verder kijken.
De term klant creëert daarbij ook zo'n enorme afstand, die je in de zorg in het algemeen juist niet wenst te hebben. Want er is een element in de term klant dat duidelijk maakt waar zorgvragers goed voor zijn: geld.
En dit is niet hoe Broeder Joost zijn bewoners ziet, en met hem vrijwel iedereen die ooit ook maar een uur in de zorg heeft gewerkt. De warmte waarmee Broeder Joost zijn collega's hun bewoners benaderen, verzorgen en begeleiden, rijmt absoluut niet met een term als klant. Op die afdeling zijn geen klanten, enkel een 9-tal personen met verschrikkelijke aandoeningen die zorg en aandacht nodig hebben.
Toch vreemd eigenlijk, dat we ze niet gewoon mensen noemen.
